Bize ulaşın
Hayatta bazen, bir kişinin kendi işlerini yürütemeyecek duruma gelmesi, hukuki işlemlerini yapamayacak hale düşmesi veya reşit olmaması sebebiyle yasal bir temsilciye (vasiye) ihtiyacı olabilir. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen vesayet sistemi, bu tür durumlar için bir güvence mekanizması sunar. Peki, vasi atama dilekçesi nedir, kimler için istenir, nasıl yazılır ve süreç nasıl işler? Bu yazımızda, vasi atanması sürecini tüm detaylarıyla ele alacak ve size örnek bir vasi atama dilekçesi sunacağız.
Vasi Atama Nedir ve Kimler İçin Gerekli Olabilir?
Vasi atama, kanunen belirlenmiş şartların varlığı halinde, bir kişinin haklarını korumak ve işlerini yönetmek üzere mahkeme kararıyla görevlendirilen yasal temsilcinin (vasinin) belirlenmesi işlemidir. Vesayet altına alınmayı gerektiren başlıca durumlar şunlardır:
- Küçüklük (Reşit Olmama): Velayet altında olmayan her küçük (18 yaşından küçükler), kendisine bir vasi atanmasını gerektirir. Örneğin, anne ve babası vefat eden veya velayet hakkı elinden alınan çocuklara vasi atanır.
- Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı: Kişinin akıl hastalığı veya zayıflığı nedeniyle işlerini görememesi veya korunmaya muhtaç olması durumu.
- Savurganlık, Ayyaşlık, Kötü Yaşama Tarzı veya Malvarlığını Kötü Yönetme: Kişinin kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açacak davranışlar sergilemesi.
- Hürriyeti Bağlayıcı Ceza: Bir yıl veya daha uzun süreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza alan kişinin, cezasını çekmekte olduğu süre boyunca işlerini yürütememesi.
- Yaşlılık, Sakatlık, Deneyimsizlik veya Ağır Hastalık: Bu gibi nedenlerle kişinin kendi işlerini gerektiği gibi yönetememesi ve korunmaya muhtaç olması.
Vasi, kendisine atanan kişinin (vesayet altındaki) mal varlığını yönetir, hukuki işlemlerini yapar ve kişisel işleriyle (sağlık, eğitim vb.) ilgilenir. Vasinin tüm işlemleri, Denetim Makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesi’nin denetimi altındadır.
Vasi Atama Dilekçesi Neden Önemlidir?
Vasi atama dilekçesi, vesayet altına alınması istenen kişi hakkında mahkemeye yapılan ilk resmi başvurudur. Bu dilekçe ile mahkemeye, kişinin neden vesayet altına alınması gerektiği, kimin vasi olarak atanmasının talep edildiği ve bu talebi destekleyen deliller sunulur.
Dilekçenin doğru, eksiksiz ve hukuki dayanaklarıyla birlikte hazırlanması, davanın hızlı ve sorunsuz ilerlemesi için kritik öneme sahiptir. Hatalı veya eksik bir dilekçe, sürecin uzamasına veya mahkemenin ek bilgi/belge talep etmesine neden olabilir.
Vasi Atama Dilekçesi Nasıl Yazılır? Nelere Dikkat Edilmeli?
Vasi atama dilekçesi hazırlarken aşağıdaki unsurlara ve hususlara dikkat etmek gerekir:
- Mahkemenin Adı: Dilekçenin en üstüne, davanın açılacağı mahkemenin adı yazılır. Vasi atama davaları genellikle Sulh Hukuk Mahkemeleri‘nde görülür. Örn: “T.C. [İL ADI] SULH HUKUK MAHKEMESİNE”.
- Davacı (Talep Eden) Bilgileri: Dilekçeyi sunan (vasi atanmasını talep eden) kişinin tam adı, T.C. kimlik numarası, adresi ve telefon bilgileri eksiksiz olarak belirtilmelidir.
- Vesayet Altına Alınması İstenen Kişi Bilgileri: Vesayet altına alınması istenen kişinin tam adı, T.C. kimlik numarası, adresi ve telefon bilgileri mutlaka yazılmalıdır.
- Konu: Dilekçenin konusu açıkça belirtilmelidir: “Vasi Tayini (Atanması) Talebi Dilekçesi” veya “Vesayet Altına Alma ve Vasi Atama Talebi”.
- Açıklamalar (Olay Özeti ve Gerekçeler):
- Vesayet altına alınması istenen kişinin durumu detaylıca anlatılmalıdır (örneğin, “Annem/Babam/Kardeşim/Çocuğum [Adı Soyadı], [Hastalığı/Durumu] nedeniyle kendi işlerini görememektedir.” veya “Küçük [Adı Soyadı]’nın velayeti bulunmamaktadır.”).
- Kişinin neden vesayet altına alınması gerektiği, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerine (yukarıda belirtilen durumlar) atıfta bulunarak açıklanmalıdır.
- Kişinin hukuki işlemlerini yapamadığına, mal varlığını yönetemediğine veya kişisel bakımını aksattığına dair somut durumlar, olaylar ve örnekler belirtilebilir.
- Talep edilen vasinin kim olduğu (adı soyadı, T.C. kimlik no, adresi, telefon) ve neden o kişinin vasi olarak uygun görüldüğü açıklanmalıdır (örneğin, “yakın akrabalığı”, “güvenilirliği”, “konuyu takip edebilecek yetkinliği” gibi).
- Vasinin sorumluluklarını yerine getirebilecek durumda olduğu vurgulanmalıdır.
- Hukuki Nedenler: Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri (TMK m. 405 vd. – Vesayet Organları ve Vesayet Sebepleri) belirtilmelidir.
- Deliller: Talebi destekleyen deliller belirtilmelidir. Bunlar arasında:
- Tam Teşekküllü Hastane Sağlık Kurulu Raporu: Akıl hastalığı/zayıflığı durumlarında en önemli delildir. Raporun, kişinin işlerini görebilme yeteneği hakkında açıkça bilgi içermesi gerekir.
- Nüfus kayıt örneği (tüm aile bireylerini gösterir şekilde).
- Vesayet altına alınması istenen kişinin kimlik fotokopisi.
- Talep edenin kimlik fotokopisi.
- Gerekirse tanık listesi.
- Varsa kişinin mal varlığına ilişkin belgeler.
- Sonuç ve Talep: Dilekçenin sonunda, mahkemeden ne talep ettiğiniz açıkça belirtilir. Genellikle “Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın vesayet altına alınmasına ve şahsım/belirttiğim kişi [Vasi Adayının Adı Soyadı]’nın kendisine vasi olarak atanmasına karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.” şeklinde bir ifade kullanılır.
- Tarih ve İmza: Dilekçenin düzenlendiği tarih ve dilekçeyi sunan kişinin ıslak imzası bulunmalıdır.
- Ekler: Dilekçeye eklenen belgeler listelenmelidir.
Önemli Not: Vesayet davaları, kişinin fiil ehliyetini sınırlayan önemli hukuki sonuçlar doğurduğu için, mahkemeler bu konularda oldukça hassastır. Dilekçenin hukuken doğru ve güçlü delillerle desteklenmesi, sürecin etkinliği açısından hayati öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Vasi atama süreci ne kadar sürer? Süreç, mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanmasına (özellikle sağlık raporu alımına) ve duruşma takvimine göre değişir. Genellikle birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.
- Vasi olarak herkes atanabilir mi? Hayır. Vasi olabilecek kişilerde kanunen belirli şartlar aranır (örneğin, ergin olmak, kısıtlı olmamak, görevi yapabilecek ehliyette olmak). Mahkeme, atanacak kişinin menfaatlerini gözeterek en uygun kişiyi seçer. Yakın akrabalar (eş, çocuk, anne, baba) öncelikli olarak değerlendirilebilir.
- Vasi, vesayet altındaki kişinin tüm mallarını kullanabilir mi? Hayır. Vasinin tüm işlemleri mahkeme denetimindedir. Özellikle önemli mal varlığı işlemleri (taşınmaz satışı, ipotek tesis etme vb.) için mahkemeden izin alması gerekir. Vasi, vesayet altındaki kişinin menfaatlerini gözetmekle yükümlüdür.
- Vasi atama dilekçesinde avukat tutmak zorunlu mu? Yasal olarak zorunlu değildir. Ancak, hukuki sürecin karmaşıklığı, dilekçenin ve delillerin doğru hazırlanmasının önemi göz önüne alındığında, bir avukattan hukuki destek almak şiddetle tavsiye edilir.
Örnek Vasi Atama Dilekçesi
Aşağıdaki vasi atama dilekçesi örneği genel bir taslaktır. Kendi özel durumunuza göre uyarlanmalı ve mutlaka bir hukuk uzmanından, tercihen bir aile hukuku veya vesayet hukuku avukatından destek alınmalıdır.
T.C. [İL ADI] SULH HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI (TALEP EDEN) : Adı Soyadı: [Talep Edenin Adı Soyadı] T.C. Kimlik Numarası: [Talep Edenin T.C. Kimlik Numarası] Adres: [Talep Edenin Açık Adresi] Telefon: [Talep Edenin Telefon Numarası]
VESAYET ALTINA ALINMASI İSTENEN : Adı Soyadı: [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı] T.C. Kimlik Numarası: [Vesayet Altına Alınacak Kişinin T.C. Kimlik Numarası] Adresi: [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Açık Adresi] Telefon: [Varsa Telefon Numarası] Yakınlık Derecesi: [Talep Edene Yakınlık Derecesi, Örn: Annem, Babam, Kardeşim, Çocuğum]
KONU : [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın vesayet altına alınarak şahsımın/belirtilen kişinin vasi olarak atanması talebidir.
AÇIKLAMALAR :
- Vesayet altına alınması istenen [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı], [doğum tarihi] doğumlu olup, [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın [Talep Edene Yakınlık Derecesi, Örn: annesi/babası/kardeşi/çocuğuyum].
- [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı], yaklaşık [Süre, Örn: 2 yıldır] süredir [Hastalığının/Durumunun Detayları, Örn: Alzheimer hastalığı ile mücadele etmekte / ileri derecede demans nedeniyle bilişsel yeteneklerini kaybetmiş durumda / fiziksel engelleri nedeniyle kendi işlerini görememektedir / yaşı küçüktür ve velayeti bulunmamaktadır]. Bu durumu nedeniyle, kendi işlerini görme, hukuki ve mali işlemlerini yapma, mal varlığını yönetme ve hatta kişisel ihtiyaçlarını karşılama hususunda önemli derecede güçlük çekmekte ve bakıma muhtaç hale gelmiştir.
- [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın [Hastalığının/Durumunun Somut Etkileri, Örn: bankacılık işlemlerini yapamaması, faturalarını takip edememesi, kişisel bakımında yardıma ihtiyaç duyması, sağlık kararlarını alamaması gibi örnekler verilebilir]. Bu durum, kendisinin ve varsa ailesinin menfaatleri açısından ciddi riskler oluşturmaktadır. Bu durumu gösterir [Örn: Hastane raporu / Doktor raporu] dilekçemiz ekinde sunulmuştur.
- Türk Medeni Kanunu’nun 405. maddesi ve devamı maddeleri uyarınca, akıl hastalığı, akıl zayıflığı veya diğer kısıtlanma nedenleri bulunan kişilerin vesayet altına alınması gerekmektedir. [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın mevcut durumu, kanunda belirtilen vesayet sebeplerine açıkça uymaktadır.
- [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın menfaatlerinin korunması ve yasal işlemlerinin düzenli olarak yürütülmesi amacıyla, kendisine bir vasi atanması zorunluluğu doğmuştur.
- Şahsım, [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın [Yakınlık Derecesi] olması ve kendisiyle düzenli olarak ilgilenebilecek durumda olmam nedeniyle, bu görevi en iyi şekilde yerine getirebilecek vasıflara sahip olduğumu düşünmekteyim. Bu nedenle, şahsımın [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’na vasi olarak atanmasını talep etmekteyim. (Eğer başka birini öneriyorsanız: “Bu nedenle, [Vasi Adayının Adı Soyadı], T.C. Kimlik No: [Vasi Adayının T.C. Kimlik No], Adres: [Vasi Adayının Adresi]’nin vasi olarak atanmasını talep etmekteyim.”)
HUKUKİ NEDENLER : Türk Medeni Kanunu m. 405 vd., Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri.
DELİLLER :
- [Tam Teşekküllü Hastaneden Alınacak] Sağlık Kurulu Raporu (veya doktor raporları)
- Nüfus Kayıt Örneği (Vesayet altına alınacak kişinin ve varsa tüm aile bireylerinin)
- Vesayet Altına Alınacak Kişinin Kimlik Fotokopisi
- Talep Edenin Kimlik Fotokopisi
- Varsa tapu kayıtları, banka hesap dökümleri gibi mal varlığına ilişkin belgeler
- Tanık beyanları (Varsa tanıkların adı, soyadı, adresi ve tanık oldukları hususlar belirtilir.)
- Her türlü yasal delil
SONUÇ VE TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle;
- [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’nın Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca VESAYET ALTINA ALINMASINA,
- Şahsımın / [Vasi Adayının Adı Soyadı]’nın [Vesayet Altına Alınacak Kişinin Adı Soyadı]’na VASİ OLARAK ATANMASINA,
- Yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.
[Dilekçeyi Düzenleme Tarihi, Örn: 23.06.2025]
DAVACI (TALEP EDEN) [Talep Edenin Adı Soyadı] (İmza)
EKLER:
- Sağlık Kurulu Raporu
- Nüfus Kayıt Örneği
- Kimlik Fotokopileri
- [Varsa Diğer Belgeler]
Bu içerik ve örnek dilekçe taslağı, vasi atama dilekçesi hakkında size kapsamlı bir bilgi sunmayı amaçlamaktadır. Her zaman belirttiğimiz gibi, hukuki süreçlerde kişiye özel durumlar ve hassasiyetler söz konusu olduğundan, mutlaka bir avukattan profesyonel hukuki destek almanız en doğru yaklaşım olacaktır.